• Zmień kontrast
  • Czcionka
  • A
  • A+
  • A++

informacje ogólne

Jeśli zapytamy przypadkowego człowieka, co jest najważniejsze, aby dobrze funkcjonować w świecie, większość ludzi, odpowie, że poprawne relacje z ludźmi. Nazywać to możemy różnie, znalezienie miłości, głębokie przyjaźnie, odnajdywanie się w grupie i w nowym środowisku, wszystko sprowadza się do umiejętności społecznych. W jakich sytuacjach trenujemy nasze umiejętności społeczne. Praktycznie od urodzenia, każda sytuacja jest dla nas takim treningiem, obserwujemy, uczestniczymy, wyciągamy wnioski, uczymy się. Przychodzi nam to automatycznie. Czasem zdarza się jednak, że coś stoi u dziecka na przeszkodzie w zdobywaniu tej naturalnej wiedzy. U niektórych dzieci jest to całkowite niezrozumienie reguł jakimi rządzi się przeciętny człowiek, trochę jak kosmici pochodzący z różnych światów i  próbujący się zrozumieć, u innych  ich własne emocje wpłynęły na odbiór sytuacji i zapisała się niewłaściwa interpretacja. Jeśli ja sama jestem poddenerwowana i narasta we mnie frustracja, wtedy zachowanie innych będę odbierać jako ataki na moją skromną osobę. Nieraz my dorośli dajemy dzieciom mylące znaki. Jeśli młody człowiek ma nieco ograniczoną zdolność uczenia się lub jego postrzeganie świata różni się od powszechnie uznawanego, nic dziwnego, że gubi się w zasadach, poprawnościach i regułach.

Trening umiejętności społecznych daje dziecku konkretne zachowania do konkretnych sytuacji, dodatkowo oduczając zachowań niepożądanych i nieadekwatnych. Zabieramy zachowanie niewłaściwe w  zamian dając cały wachlarz zachowań, które będą skuteczne w rzeczywistych sytuacjach.

W treningu najważniejszy jest sam uczestnik to on wyznacza kierunek do pracy, to w dużej mierze od niego też zależy efektywność oraz czas jaki poświęcimy na ćwiczenia. Efekty zależą od kilku rzeczy:

-potencjału dziecka

-inteligencji

-zdolności komunikowania się

-wychowania

-środowiska, w którym żyje.

Musimy pamiętać, że zmiana zachowania wymaga czasu i pracy, nikt niestety nie dysponuje czarodziejską różdżką. Trening może trwać kilka miesięcy a nawet lat, też w zależności ile rzeczy mamy do przepracowania.

Pracując z dzieckiem musimy pamiętać, że ważna jest obserwacja go podczas zajęć. Wypytujemy dziecko o jego komfort, samopoczucie, o to co czuje. Musimy pamiętać, że to co dla nas jest proste i łatwe dla dziecka wcale takie być nie musi.

Pracę na treningach nagradzamy, tu znów mamy dziecko jako wyznacznik. Kierujemy się tym, co sprawia przyjemność młodemu człowiekowi, co go cieszy.

Jak pracujemy w treningu umiejętności społecznych:

-wykonywanie instrukcji- każdą umiejętność przedstawiamy w formie instrukcji, rozkładamy
na czynności „krok po kroku”. Instrukcję możemy rozpisać lub przedstawić w formie obrazków.

-odgrywanie scenek- zademonstrowanie dziecku instrukcji na żywo, bądź na filmie instruktażowym, następnie dziecko zajmuje miejsce terapeuty i odgrywa role. W tym momencie mamy szanse sprawdzić, czy wszystko w instrukcji jest dla dziecka jasne.

-modelowanie- terapeuta na przykładzie swojego zachowania kształtuje zachowanie dziecka

-nagradzanie- nacisk kładziemy na pozytywne zachowania, skojarzenia i emocje. W chwili gdy dziecko zachowa się właściwie dostaje atrakcyjną dla siebie nagrodę. Ważne jest, żeby nagroda nie była przekupstwem.

-dawanie informacji zwrotnych- bardzo ważny element. Analizujemy zachowanie dziecka. Informacja powinna być pozytywna, nie krytykujemy. Dziecko lepiej zapamięta jeśli wypowiedzi będą przychylne.

-aktywne podpowiadanie- terapeuta jest obok, jest wspierający, jednak nie narzucający się, nie powinien wyręczać dziecka podczas wykonywania kroków z instrukcji. Musimy dać dziecku przestrzeń i czas, żeby mogło samo w swoim tempie zastanowić się nad swoim zadaniem lub, żeby miało możliwość poprosić o pomoc jeśli jej potrzebuje.

- zadawanie „pracy domowej”- ponieważ trening umiejętności społecznych jest procesem, który trwa a nie krótkimi momentami, dzieci dostają zadania do domu. Ułatwia to również przenoszenie zachowań na inny teren, poza salą szkoleniową.

 

Cele treningu umiejętności społecznych:

-doskonalenie zachowań społecznych

-zlikwidowanie niewłaściwych nawyków i zastąpienie ich zachowaniami odpowiednimi do sytuacji

-wyposażenie dziecka w umiejętności, zdolności i wiedzę społeczną

-najważniejsze to przeniesienie tych wyćwiczonych i wyuczonych zachowań do życia.

 

Z reguły podczas zajęć terapeutycznych dzieci uczą się 10 podstawowych umiejętności:
1.zawierania znajomości

2.słuchania

3.pytania

4.odmawiania

5.inicjowania rozmowy

6.dyskutowania

7.reagowania na krytykę

8.jej wyrażania

9.radzenia sobie z uczuciami

10.odróżniania uczuć i także mówienia komplementów

 

Trening umiejętności społecznych prowadzi się w diadzie lub niewielkiej grupie dzieci, funkcjonujących na zbliżonym poziomie. Każde zajęcia mają cele szczegółowe, podporządkowane celom ogólnym. Mają też zawsze tą samom, stałą strukturę i jasne zasady, które ułatwiają dzieciom funkcjonowanie.

Życie to labirynt, różnych konwenansów, emocji, ważne są spojrzenia, ton głosu, musimy być asertywni, przedstawiać swoje poglądy, ale też wysłuchiwać innych. Trening umiejętności społecznych daje zagubionym dzieciom mapę do tego labiryntu, uczy jak omijać pułapki i unikać ślepych uliczek. Oczywiście na wszystko nie jesteśmy w stanie dziecka przygotować, bo samo życie jest zaskakujące, ale możemy ułatwić mu to życie, sprawić, że będzie bardziej zrozumiałe.